Η μονή του τιμίου Προδρόμου βρίσκεται κοντα στην κοινότητα Ακριτοχωρίου, στην παραμεθόρια περιοχή Ελλάδος - Βουλγαρίας, κοντά στην τεχνητή λίμνη και το όρος Κερκίνη. Το ιερό Ησυχαστήριο προς τιμή του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου θεμελιώθηκε το 1981 από τον Μητροπολίτη Σιδηροκάστρου Ιωάννη Παπάλη (1967 - 2001). Σήμερα από πλευράς μοναζουσών είναι ένα από τα πολυαριθμότερα ησυχαστήρια του ελλαδικού χώρου, ζουν εκεί σαράντα πέντε (45) μοναχές και τελεί υπό την πνευματική καθοδήγηση του ηγουμένου Αλεξίου της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος του Αγίου Όρους, που είναι και ο κτήτορας του. Στο ησυχαστήριο φυλάσσονται τίμια λείψανα των Αγίων: Ιακώβου του αδελφοθέου, Τιμίου Προδρόμου, προμήτορος Άννας.

Το καθολικό είναι χτισμένο σύμφωνα με την αγιορείτικη αρχιτεκτονική και αποτελεί αντίγραφο του αγίου Γεωργίου της μονής Ξενοφώντος του Αγίου Όρους. Πρόκειται για ένα ναό σύνθετο, τετρακιόνιο εγγεγραμμένο σταυροειδή, που περιλαμβάνει τις χαρακτηριστικές αγιορείτικες κόγχες για τους χορούς των ψαλτών καθώς και δύο παρεκκλήσια. Ο δεσποτικός θρόνος είναι εξαιρετικό αντίγραφο του Μεγάλου Μετεώρου του 16ου αιώνα, ενώ το τέμπλο που κατασκευάστηκε το 1987 είναι αντίγραφο του καθολικού της μονής Ξενοφώντος. Οι σύγχρονες τοιχογραφίες αλλά και οι φορητές εικόνες που κοσμούν το ναό, έχουν έντονη την επιρροή του γνωστού αγιογράφου Πανσέληνου που έχει κάνει εξαιρετικής τέχνης αγιογραφίες στο Άγιο Όρος κατά τον 13ο-14ο αιώνα.

Οι μοναχές ασχολούνται με το χρυσοκέντημα, την αγιογραφία, την υφαντική και την μικροτεχνία αλλά και την εκτροφή οικόσιτων. Το μοναστήρι πανηγυρίζει στις 29 Αυγούστου, στην γιορτή της Αποτομής της κεφαλής του Προδρόμου, αλλά και στη γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής.

Η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου είναι χτισμένη βορειοανατολικά της πόλης των Σερρών και σε απόσταση 10 χλμ. περίπου, στο βάθος της χαράδρας του Μενοίκιου όρους. Ιδρυτής της υπήρξε ο Ιωαννίκιος από τις Σέρρες, ο οποίος αποφάσισε, περίπου γύρω στο 1270, να ιδρύσει το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου. Σύμφωνα με τις πηγές, αναφέρεται για πρώτη φορά ηγούμενος το 1278. Το 1300 ο ανιψιός του, ο Ιωακείμ, έκτισε τον καθολικό ναό και την τράπεζα, για να γευματίζουν οι μοναχοί, καθώς και ψηλά τείχη γύρω από τη μονή, ενώ δύο χρόνια αργότερα, η μονή ανακηρύχτηκε πατριαρχική και σταυροπηγιακή. Το 1345 οι Σέρβοι κατέστρεψαν μεγάλο μέρος της Μονής. Από το 1457 μέχρι το 1462 στη μονή μόνασε ο πρώτος πατριάρχης μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, ο Γεννάδιος Σχολάριος, του οποίου ο τάφος βρίσκεται στο καθολικό της.

Η ίδρυση του καθολικού τοποθετείται στις αρχές του 14ου αιώνα, και η αγιογράφησή του έγινε σε διάφορες εποχές και από διαφορετικούς αγιογράφους. Οι παλαιότερες τοιχογραφίες είναι αυτές που έγιναν κατά τη διάρκεια της ηγουμενίας του δεύτερου κτήτορα Ιωακείμ (1300 -1333) και διακρίνονται για την εκφραστικότητα, το ρεαλισμό και την παθητικότητα που χαρακτηρίζουν και σύγχρονες τοιχογραφίες που σώζονται στη Θεσσαλονίκη, στο Άγιο Όρος και τη Μακεδονία. Από αυτές όμως σήμερα σώζονται ελάχιστα δείγματα. Στον κυρίως ναό δεν σώζεται κανένα τμήμα της αρχικής διακόσμησης. Η νεότερη τοιχογράφηση είναι του 1803. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο, από ξύλο καρυδιάς και χρονολογείται από το 1804. Στα δυτικά του ναού βρίσκεται η φιάλη, κτίσμα του 1854, που χρησιμεύει για τον αγιασμό των υδάτων, στην εορτή των Θεοφανείων και κάθε πρώτη του μήνα.

Η εκκλησία περιβάλλεται από τα κελιά των μοναχών, το ηγουμενείο, τα κτήρια της Ιερατικής Σχολής και την τράπεζα. Στη νοτιοδυτική γωνία του περιβόλου της μονής και δεξιά της εισόδου, υψώνεται ένας τετράγωνος πύργος, που χρονολογείται από την εποχή του δεύτερου κτήτορα Ιωακείμ. Το 1876 ο πύργος επισκευάσθηκε και από τότε μετατράπηκε σε βιβλιοθήκη. Εκεί φυλάσσονταν 100 τόμοι χειρογράφων σε πάπυρο, 200 τόμοι σε χαρτί, 1.500 έντυπα, 4 χρυσόβουλα, 5 πατριαρχικά σιγίλια και άλλα αντικείμενα, που δυστυχώς λεηλατήθηκαν και αρπάχτηκαν κατά τους πολέμους. Δίπλα στον πύργο βρίσκεται το αρχονταρίκι, που χρονολογείται από το 1795 και εσωτερικά φέρει τοιχογραφίες τοπίων, πόλεων, λιμανιών μαζί με άλλα διακοσμητικά θέματα. Στον περίβολο βρίσκονται επίσης και κάποια παρεκκλήσια. Αρχαιότερο είναι το "Προδρομούδι" που γιορτάζει στο γενέθλιο του Τιμίου Προδρόμου και είναι του 12ου αιώνα. Έξω από τον περίβολο αναπτύχθηκαν εξωμοναστικά κτίσματα, όπως υδραγωγείο, γέφυρες και ξενώνες, αλλά και έξι ακόμη παρεκκλήσια, στα οποία σώζονται περίφημες τοιχογραφίες, με σημαντικότερο το παρεκκλήσιο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που αποτελεί τον Κοιμητηριακό Ναό της Μονής.

Η συνεισφορά της μονής στη διάσωση, συντήρηση και έκλαμψη του ελληνικού πολιτισμού υπήρξε θεμελιακή, χάρη στην επί 300 χρόνια λειτουργία, μέσα στη Μονή, σχολής πανεπιστημιακού επιπέδου. Το πέρασμα από τη μονή επιφανών πνευματικών ανθρώπων, συνέβαλε στη γενική αναγνώριση της υψηλής πνευματικής στάθμης της. Με την εισβολή των Βουλγαρικών στρατευμάτων όμως, το 1941, συντελέστηκε η καταστροφή της μονής και των ιερών κειμηλίων, αλλά και η σφαγή των μοναχών. Στην πάροδο του χρόνου, η απουσία μόνιμης αδελφότητας, σε συνδυασμό με την οικονομική ανέχεια του ελληνικού έθνους μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, μετέβαλαν το φημισμένο ιερό καθίδρυμα σε καταρρέοντα σωρό αποσαθρωμένων ερειπίων.

Το 1986 όμως αναδείχθηκε σε γυναικείο κοινόβιο και η νέα αδελφότητα, σε συνεργασία με την 12η Εφορία βυζαντινών αρχαιοτήτων Καβάλας, κατέβαλε σημαντικό αγώνα για τη διάσωση και αναστήλωση των ερειπωμένων κτισμάτων του μνημειακού της συγκροτήματος. Σήμερα αριθμεί περί τις 30 μοναχές, που ασχολούνται με το χρυσοκέντημα, την υφαντική και την αγιογραφία. Ο ναός πανηγυρίζει στις 29 Αυγούστου.

Στα νότια του νομού Σερρών και σε απόσταση δυο χιλιομέτρων από το χωριό Δόμηρος και πέντε χιλιομέτρων από τους πρόποδες του Παγγαίου όρους, σε μια γραφική τοποθεσία, βρίσκεται η Ιερά Μονή της Αγίας Παρασκευής.

Το πότε και πώς ιδρύθηκε είναι άγνωστο, θεωρείται πάντως ένα από τα πιο παλιά Μοναστήρια της πατρίδας μας. Σύμφωνα με μαρτυρίες, δεδομένου ότι τα έγγραφα και οι κώδικες της Μονής καταστράφηκαν στο πέρασμα του χρόνου από διάφορους κατακτητές, θεωρείται ότι ήταν παλιό μετόχι της Εικοσιφοίνισσας. Είναι ένα από τα παλιότερα Μοναστήρια της πατρίδας μας και μάλιστα το πρώτο γυναικείο μοναστήρι στο χώρο της Μακεδονίας. Συνδέεται από παλιά με το Άγιο Όρος. Σε ημερολόγιο της Μονής Ιβήρων, αναφέρεται ότι το 1345 ο Κράλλης της Σερβίας Στέφανος Δουσάν επικύρωσε το μοναστήρι στη Μονή Ιβήρων. Μέχρι το έτος 1924 ήταν ανδρική μονή που αριθμούσε μεγάλο αριθμό μοναχών, αλλά φαίνεται ότι καταστράφηκε πολλές φορές από διάφορους κατακτητές. Αναφέρονται σε διάφορες πηγές κάποιες χρονολογίες καταστροφής και ανοικοδόμησης του. Σε εντοιχισμένη εξωτερική πλάκα δεξιά και νότια του Ναού υπάρχει επιγραφή στην οποία αναγράφονται τα εξής:

«O IEPOΣ OYTOΣ NAOΣ THΣ AΓIAΣ ΠAPAΣKEYHΣ EΞAPTΩMENOΣ EK THΣ IEPAΣ MONHΣ EIKOΣIΦOINIΣΣHΣ ANHΓEPΘH ZHΛΩ KAI ΔAΠANH TOY IEPOΔ. KYPIOY X'ΔΩPOΘEOY TOY EK THΣ AYTHΣ MONHΣ KATAΓOMENOY ΔE AΠO XΩPION KPOYΣIOY BAΣTOY ΔIMIP KΣAPIOY EΠI HΓOYMENIAΣ KYPIY NIKHΦOPOY KAI ΔIKAIOY ΓEPΩ ΔAMAΣKHNOY EIΣ MNHMOΣYNON TOY ΠAPA ΘEΩ AIΩN 1874».

Αργότερα ο ναός καταστράφηκε και ανοικοδομήθηκε πάλι το 1904, όπως μαρτυρεί η πλάκα η οποία βρίσκεται πάνω από την είσοδο στον κυρίως Ναό:

«ANΩKOΔOMHΘH O IEPOΣ NAOΣ OYTOΣ ΔAΠANH THΣ IEPAΣ MONHΣ EIKOΣIΦOINIΣΣHΣ EΠI HΓOYMENOY APXIMANΔPITOY ΔAMAΣKHNOY BAΦEIΔOY ETOΣ 1904».

Δυο φορές, το 1913 και 1917, καταστράφηκε σύμφωνα με πληροφορίες των κατοίκων του γειτονικού χωριού, από τους βουλγαρικούς εμπρησμούς. Σ' αυτήν την ερήμωση, μ' ένα μισοκαμένο Ναό, έμεινε για αρκετά χρόνια, μέχρι το 1924.

Το έτος 1924, με τον ξεριζωμό του Πόντου, έρχονται στη Μονή έξι μοναχές από το μοναστήρι του Αγίου Προδρόμου στα Ίμαυρα του Πόντου. Η μονή ήταν εντελώς ερειπωμένη και το μόνο που υπήρχε ήταν το κτίριο του ναού και μερικές εικόνες. Οι μοναχές μετέφεραν στη νέα πατρίδα ό,τι μπόρεσαν από τον πλούτο των κειμηλίων της μονής του Αγίου Προδρόμου, όπως τις περισσότερες εικόνες του τέμπλου, Ιερά σκεύη, Ευαγγέλια και Άγια Λείψανα .Από εκεί και πέρα το μοναστήρι άρχισε να ανοικοδομείται, ενώ τη σημερινή του μορφή οφείλει στις προσπάθειες της τωρινής αδελφότητας που εντάθηκαν από το 1988 .

Το τέμπλο του ναού, που αποτελείται από τρείς σειρές εικόνων, περιλαμβάνει αξιόλογες και σπάνιες βυζαντινές εικόνες, όπως της Παναγίας, του Αγίου Προδρόμου και του Αγίου Γεωργίου στην αριστερή πλευρά του τέμπλου καθώς και του Αγίου Δημητρίου στη δεξιά, που εικονογραφήθηκαν το έτος 1663. Κάτω από αυτές υπάρχει άλλη μια σειρά με εικόνες που αγιογραφήθηκαν το 1717, όπως της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας.

Άλλες εικόνες που κοσμούν το τέμπλο είναι των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, του Αγίου Νικολάου γύρω στο 1882, το μαρτύριο του Αγίου Προδρόμου που είναι «ιστορημένη» ,περιγράφονται δηλαδή οι φάσεις του μαρτυρίου του. Επίσης του Χριστού που χρονολογείται στο 1880 και περιλαμβάνει δώδεκα παραστάσεις από τη ζωή του, και άλλες. Υπάρχουν και άλλα κειμήλια που μεταφέρθηκαν από τον Πόντο, όπως ένα ευαγγέλιο γραμμένο στην τουρκική γλώσσα.

Σήμερα βρίσκονται στη μονή ένδεκα μοναχές που ασχολούνται με την αγιογραφία και το εργόχειρο. Έχει κατασκευαστεί μεγάλη τριώροφη πτέρυγα για τις ανάγκες των μοναχών που περιλαμβάνει και Ιερό Nαό προς τιμή των Αγίων Μαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, καθώς και ένας μεγάλος ξενώνας για τη φιλοξενία προσκυνητών.

Η Μονή γιορτάζει στις 26 Ιουλίου, στη μνήμη της οσιομάρτυρας Παρασκευής.

Το μοναστήρι της Αναλήψεως απέχει από την Πρώτη Σερρών περίπου εφτά χιλιόμετρα και η πρόσβαση σ' αυτό γίνεται από ασφαλτοστρωμένο δρόμο. Βρίσκεται στη βάση μιας χαράδρας, στο σημείο που ενώνονται οι δύο διπλανές βουνοκορφές. Ανεβαίνοντας προς το βουνό, μετά την πρώτη στροφή, κοντά στη γέφυρα δεξιά, φαίνονται αρκετά ευδιάκριτα, τα ερείπια της παλιάς μονής του προφήτη Ηλία, που στο πέρασμα του χρόνου, έσβησαν τα ίχνη της ίδρυσης αλλά και της καταστροφής της. Στην απέναντι πλαγιά μόλις διακρίνονται τα ερείπια παλιάς σκήτης, ενώ προς τα κάτω δεξιά, μέσα απ' τα δέντρα, προβάλλουν ασημένιοι προμαχώνες αρχαίου ερειπωμένου κάστρου

Από το 18ο αιώνα υπήρχε ομώνυμο ανδρικό μοναστήρι και η προσ-φορά της μονής στους χριστιανούς της περιοχής κατά την περίοδο δύσκολων εποχών για το έθνος ήταν μεγάλη και πολύπλευρη. Αυτό έγινε αιτία για τις επανειλημμένες κατά καιρούς καταστροφές που υπέστη, όπως και άλλα μοναστήρια της περιοχής, από τουρκικές και βουλγαρικές αυθαιρεσίες κατά τα έτη 1913, 1917 και 1944. Ήταν παλιό μετόχι της Ι. Μονής της Παναγίας Εικοσιφοίνισσας, και ανασυστάθηκε το έτος 1979 στο ίδιο σημείο. Η ανασύσταση του έγινε σύμφωνα με τα πρότυπα του αγίου Όρους, δηλαδή με τη μορφή λαύρας.

Το "Καθολικό" της Μονής είναι μια σπάνια σταυροειδής ροτόντα, κτισμένη στον τύπο της Αγίας Ανάληψης του όρους των Ελαίων των Αγ. Τόπων. Στη μονή φυλάσσονται τίμια λείψανα των Αγ. Ι. Χρυσοστόμου, Αρσενίου του Καππαδόκου. Βόρεια απ' τον ιερό ναό βρίσκεται καινούργιο διώροφο συγκρότημα, που περιλαμβάνει επισκοπείο, αρχονταρίκι και τράπεζα προσκυνητών. Αυτό ενώνεται με μια αερογέφυρα με το απέναντι παλιό συγκρότημα της μονής, που χρησιμεύει τώρα για ξενώνας. Η πολύπλοκη αρχιτεκτονική δομή της μονής, εξυπηρετεί άριστα τη λειτουργικότητα του μοναστηριού.

Σ. αυτή τη νέα πτέρυγα βρίσκονται ενωμένα, τα κελιά των μοναζουσών. η τράπεζα, το μαγειρείο και οι αποθήκες, τα εργαστήρια της αγιογραφίας, ιερορραπτικής, κεντήματος και αγγειογραφίας, ο ναός των αγίων Αρχαγγέλων, που εξυπηρετεί την αδελφότητα για τις καθημερινές ακολουθίες, το ηγουμενείο, η βιβλιοθήκη και η μεγάλη έκθεση. 'Όλα αυτά συγκοινωνούν μεταξύ τους εύκολα και σύντομα με εσωτερική κλίμακα – τούνελ.

Σήμερα το Μοναστήρι έχει είκοσι (20) μοναχές, που ασχολούνται με την αγιογραφία, ιεροραπτική, χρυσοκέντημα, πυρογραφία, κηροπλαστική. Γιορτάζει 40 μέρες μετά το Πάσχα στη γιορτή τις Ανάληψης του Κυρίου