ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΡΟΖΕΝ

δημοσιεύθηκε στις 07/02/2014

 

Tο μοναστήρι του Ροζέν είναι από τα παλιότερα μοναστήρια της Βουλγαρίας και υπάγεται απευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Βρίσκεται σε απόσταση 6 χλμ. από την μικρότερη πόλη της Βουλγαρίας Μέλνικ και κοντά στο μεθοριακό σταθμό Κουλατα - Προμαχώνα. Ένα γραφικό μονοπάτι που ξεκινάει από την πόλη οδηγεί σ' αυτό. Είναι κτισμένο στις πλαγιές του Πίριν, κοντά στο βουνό Σλαβιάνκα, από την κορυφογραμμή του οποίου περνάνε τα σύνορα με την Ελλάδα. Δυστυχώς, η ακριβής ημερομηνία της ίδρυσής του είναι άγνωστη. Εικάζεται ότι ιδρύθηκε κατά τον 11ο αιώνα, όταν την περιοχή του Μέλνικ κυβερνούσε ο βογιάρης Αλέξης ο Σλαβ, ανιψιός του Βούλγαρου βασιλιά Καλογιάν. Η ύπαρξη λογίων μοναχών αναφέρεται και σε χειρόγραφο που βρισκεται στη μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους. Οι μεγάλες οικοδομικές εργασίες αρχίζουν το 1597, ιδιαίτερα η κατασκευή του καθολικού που είναι αφιερωμένο στην Παναγία. Οι εργασίες συνεχίστηκαν και κατά τα επόμενα εκατό χρόνια και οδήγησαν στη διαμόρφωση του ναού που είναι χτισμένος σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής. Κατά τον Μεσαίωνα το μοναστήρι λειτουργούσε σαν πολύ σπουδαίο πνευματικό κέντρο.

Οι τοιχογραφίες στο μοναστήρι του Ρόζεν κατατάσσονται ανάμεσα στα αριστουργήματα της βαλκανικής εκκλησιαστικής ζωγραφικής από τον 16ο αιώνα. Δεξιά από την κεντρική είσοδο απεικονίζεται η «Ημέρα της Κρίσεως», που χρονολογείται από το 1617. Με μεγάλη δραματικότητα η σύνθεση αυτή παρουσιάζει την ημέρα της Δεύτερης Έλευσης, όταν η Γη και ο Ουρανός θα ανοίξουν και ο Ιησούς Χριστός ως ανώτατος κριτής θα δείξει τους δίκαιους και τους αμαρτωλούς. Μια πρωτότυπη σύνθεση στα αριστερά της εισόδου, απεικονίζει τις 30 αρετές, που πρέπει να κατέχουν οι μοναχοί. Η κλίμακα της αρετής απεικονίζει την επιδίωξη προς πνευματική τελειότητα, που θα οδηγήσει τον άνθρωπο στη Βασιλεία του Θεού. Όταν μπούμε στο νάρθηκα, υποχρεωτικό στοιχείο της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής, οπωσδήποτε θα προσελκύσει το βλέμμα μας μια σύνθεση, αποκαλούμενη Δέηση. Αυτή απεικονίζει τα θαύματα του Χριστού πριν και μετά την Ανάστασή Του.

Στους τοίχους του ναού βλέπουμε υπέροχες μορφές αγίων - στρατηλατών, όπως για παράδειγμα του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Δημητρίου. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον ότι οι Άγιοι δεν απεικονίζονται με τη συνηθισμένη τους μορφή, σαν μάρτυρες δηλαδή των πρωτοχριστιανικών χρόνων, αλλά σαν ιππότες, οι οποίοι ετοιμάζονται για τουρνουά – υπέροχα ντυμένοι, με εκφραστικά πρόσωπα. Το βλέμμα του επισκέπτη προσελκύει το θαυμάσιο επιχρυσωμένο εικονοστάσιο, που χρονολογείται από το 18ο αιώνα και είναι φιλοτεχνημένο σε ξύλο καρυδιάς. Υπάρχουν επίσης εξαίρετες αγιογραφίες της Παναγίας, του Χριστού και του Ιωάννη του Βαπτιστή. Στο δεξιό μέρος βρίσκεται δεύτερο ξυλόγλυπτο εικονοστάσιο από το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα. Η κεντρική εκκλησία έχει και ένα παρεκκλήσι, αφιερωμένο στους δύο Αγίους Αναργύρους θεραπευτές, Κοσμά και Δαμιανό.

Πάνω από την είσοδο του παρεκκλησίου υπάρχει μια αγιογραφία της Παναγίας. Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η ιστορία της, όπως αυτή συμπεραίνεται από τα παλιά μοναστηριακά χειρόγραφα. Σύμφωνα με την παράδοση, λοιπόν, η αγιογραφία έχει μεταφερθεί από γεωργιανό μοναστήρι και, όταν τοποθετήθηκε στο παρεκκλήσι, θαυματουργικά άλλαζε θέση και βρισκόταν σε διάφορα μέρη, συνήθως πάνω από την είσοδο. Μια νύχτα ένας από τους μοναχούς άκουσε τη φωνή της Παναγίας, η οποία του είπε ότι η θέση της εικόνας είναι πάνω από την πόρτα και από τότε έμεινε εκεί. Το μοναστήρι γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου

επιστροφή